گلخانه‌ای و شیلاتی

نادرقلی ابراهیمی مدیر برنامه ملی توسعه شهرک‌های گلخانه‌ای و شیلاتی در گفت‌وگو با خبرنگار علم و فناوری آنا گفت: طبق آمار ارائه شده سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد (FAO) میزان سرانه مصرف ماهی در جهان در سال ۲۰۲۰ حدود ۲۰.۲ کیلوگرم به ازای هر فرد بوده است.

وی ادامه داد: این در حالی است که مصرف سرانه ماهی در کشور ایران در سال گذشته برابر ۱۳.۸ کیلوگرم در سال است.

وی گفت: سیاست‌های پیش‌رو در باب افزایش سرانه مصرف ماهی در کشور تا رسیدن به میانگین جهانی در راستای تأمین غذای مورد نیاز، بالا بردن امنیت و کیفیت غذایی، بهبود رژیم غذایی و به تبع آن سلامتی و هم‌چنین بهره‌وری از مواهب الهی و ظرفیت‌های طبیعی موجود در کشور است.

وی ادامه داد: از طرفی صید جهانی آبزیان به حدی رسیده که با شیوه‌های کنونی مدیریت ذخایر، نمی‌توان تولید (صید) بیشتری را انتظار داشت. از سوی دیگر تقاضا برای ماهی و دیگر غذا‌های دریایی رو به فزونی است.

ابراهیمی خاطرنشان کرد: طی دو دهه اخیر، پرورش آبزیان با رشد سالانه حدود ۵.۲ درصد سریعترین و با ثبات‌ترین نرخ رشد را در تولید پروتئین‌های جانوری در جهان داشته است.

مدیر برنامه ملی توسعه شهرک‌های گلخانه‌ای و شیلاتی گفت: محدودیت منابع آب شیرین از یک‌سو، افزایش جمعیت و در نتیجه افزایش نیاز به تولید پروتئین از سویی دیگر، لزوم استفاده از روش‌های نوین و کارآمد علمی برای تولید پروتئین با حداقل مصرف آب و بازدهی بالا بیش از پیش ضرورت دارد.

این مسئول گفت: با توجه به وجود خطوط ساحلی وسیع و ارزشمند در کشور، یکی از مناسب‌ترین روش‌های قابل استفاده پرورش ماهی در قفس‌های دریایی است.

وی با بیان اینکه استفاده از این روش دارای مزایایی از قبیل کاهش مصرف آب شیرین برای تولید پروتئین (تقریبا برابر صفر)، افزایش تولید پروتئین، ایجاد امنیت غذایی، افزایش دیپلماسی دریایی، هزینه سرمایه‌گذاری پایین در برابر سایر روش‌ها و تولید ماهیان با کیفیت بالا است، گفت: بر اساس آمار شیلات ایران، تولید ماهی در قفس طی سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۹ هزار تن در ۱۵۲ قفس از ۲۸۰ قفس انجام شده است (۱۲۸ قفس کشت نشده اند).

وی گفت: این درحالی است که هدف گذاری تولید ماهی در دریا با روش قفس در برنامه ششم توسعه ۲۰۰ هزار تن بوده و پیش بینی برنامه هفتم تولید ۵۰۰ هزارتن است. فاصله هدف برنامه و اقدامات انجام شده سوالات زیادی را ایجاد می‌کند که ناگفته پیداست مهم‌ترین علت، نبود نگاه علمی در برنامه ریزی، اجرا و بهره برداری است.

ابراهیمی با بیان اینکه در این راستا برنامه‌ای را تدوین کرده ایم، گفت: این برنامه می‌تواند به جریان سازی مطمئن و پایدار پرورش ماهی در دریا کمک کند.

مدیر برنامه ملی توسعه شهرک‌های گلخانه‌ای و شیلاتی با اشاره به برنامه ملی توسعه شهرک‌های گلخانه‌ای و شیلاتی گفت: ایجاد و توسعه واحد‌های تولید آبزی با اولویت واحد‌های نگهداری ماهیان مولد، واحد‌های هچری لارو ماهیان و وزن دهی، ایجاد کنسرسیوم‌هایی شامل نهاد تأمین مالی، شرکت بهره‌بردار و شرکت‌های فناور با اولویت جذب و به‌کارگیری و هدایت سرمایه‌گذاران خرد و کارآفرینان با تأمین منابع جمعی و حمایت و تسهیلگری دولتی، فعال‌سازی و ارتقای بهره‌وری و عملکرد مزارع موجود با به‌کارگیری فناوری‌های با قابلیت تجاری‌سازی بالا از جمله این برنامه هاست.

به گفته وی، طراحی، ایجاد و توسعه مزارع پرورش ماهی و سایر آبزیان در دریا با رویکرد پهنه‌های حفاظت‌شده و ایمن، تدوین نظام بهره‌برداری مبتنی بر اقتصاد دانش‌بنیان مناسب برای اداره مزارع تولیدی در قالب مجتمع‌های تولید ایجاد مدیریت یکپارچه و هدفمند برای افزایش بهره‌وری از منابع، ارزان‌سازی و تسهیل در بهره‎برداری از فناوری‌های مرتبط با زنجیره ارزش در تولیدات آبزیان از دیگر برنامه‌های توسعه شهرک‌های گلخانه‌ای و شیلاتی به شمار می‌رود.

مدیر برنامه ملی توسعه شهرک‌های گلخانه‌ای و شیلاتی افزود: تکمیل زنجیره ارزش پرورش ماهی در دریا، حمایت از ایجاد مزارع الگویی پرورش ماهی در دریا با ارایه بسته خوراک با راندمان بالا، قفس‌های فناورانه با قابلیت اطمینان بالا، سامانه‌های هوشمند پایش وضعیت، تجهیزات تورشویی، کمک به حضور مؤثر در بازار‌های داخلی و خارجی محصولات آبزیان دیگر مواردی است که برای توسعه شهرک‌های گلخانه‌ای در قالب برنامه‌ای به کار گرفته‌ایم.